Bir hastalığa yakalanma olasılığını artıran unsurlara risk faktörü denir. Risk faktörü olması kanser olacağınız, risk faktörleri olmaması da kanser olmayacağınız anlamına gelmez.
Akciğer kanseri için risk faktörleri aşağıda sıralanmıştır.
- Sigara, pipo, nargile veya puro içmek: Sigara içmek akciğer kanseri için en önemli risk faktörüdür. Sigara, puro, pipo, nargile içmek akciğer kanserine yakalanma riskini artırır. Akciğer kanserine yakalanan 10 erkeğin 9’unda, 10 kadının 8’inde sigara içme öyküsü vardır. Araştırmalar düşük katranlı veya düşük nikotinli sigara içmenin akciğer kanseri riskini azaltmadığını göstermiştir.
Ayrıca çalışmalar, sigara içimi kaynaklı akciğer kanseri riskinin, günlük içilen sigara sayısı ve içilen yıl sayısı ile arttığını göstermektedir.
Şekil 1: Akciğer Kanseri Risk Faktörleri
- Sigara dumanına maruz kalmak (pasif içicilik): Sigara dumanına maruz kalmak da akciğer kanseri için risk faktörüdür. Sigara dumanına maruz kalan kişiler, sigara içenlerle kansere neden olan aynı maddelere biraz daha az miktarda maruz kalmaktadırlar.
- İşyerinde asbest, arsenik, krom, berilyum, nikel, kurum veya katrana maruz kalmak: Asbest, arsenik, krom, nikel, berilyum, kadmiyum, katran ve dumana maruz kalanların akciğer kanserine yakalanma riskleri yüksektir. Bu maddelere maruz kalma süresi ve maruz kalınan seviye arttıkça risk de yükselmektedir.
- Herhangi bir nedenle yoğun radyasyona maruz kalmak: Atom bombası, radyasyon terapisi, görüntüleme testleri ve radon gazı radyasyona maruz kalma kaynaklarıdır. Bu kaynaklara maruz kalma süresi ve maruz kalınan yoğunluk arttıkça akciğer kanserine yakalanma riski de artmaktadır.
- Hava kirliliğinin olduğu yerde yaşamak: Çalışmalar, hava kirliliğinin yüksek olduğu bölgelerde yaşamanın akciğer kanseri riskini arttırdığını göstermektedir.
- Ailede akciğer kanseri öyküsü: Ailede akciğer kanseri öyküsü, akciğer kanseri için risk faktörüdür. Akciğer kanserine yakalanmış akrabası olan kişiler, akciğer kanseri akrabası olmayan kişilerden iki kat daha fazla akciğer kanserine yakalanma riskleri vardır. Sigara içmek bir aile eğilimi olarak kendini gösterdiği ve sigara içmeyen aile bireylerinin de pasif içici olarak sigara dumanına maruz kalmalarından mı yoksa akciğer kanseri aile öyküsü nedeniyle mi hastaların akciğer kanserine yakalandıklarını bilmek oldukça zordur.
- HIV enfeksiyonu: AIDS hastalığının nedeni olan HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü) ile enfekte olmak daha yüksek bir akciğer kanseri riski nedeni olabilir. HIV ile enfekte olan kişiler, enfekte olmayanlardan iki kat daha fazla akciğer kanseri riski taşıyabilirler. HIV ile enfekte olanlarda sigara içme oranlarının enfekte olmayanlara göre daha yüksek olması nedeniyle, akciğer kanseri riskinin artmasının HIV enfeksiyonundan mı yoksa sigara dumanına maruz kalmaktan mı olduğu belli değildir.
Yaşlılık çoğu kanser için ana risk faktörlerinden biridir. Kansere yakalanma olasılığı yaşlandıkça artar.
Bütün bu faktörler ile birlikte sigara içmek, akciğer kanserine yakalanma olasılığını arttırır.