Akciğer kanseri teşhisi konulduktan sonra, kanser hücrelerinin akciğerler içinde mi yoksa vücudun diğer kısımlarında mı yayıldığını bulmak için testler yapılır.

Kanserin vücutta yayılmasının üç yolu vardır.

• Doku: Kanser, başladığı yerden yakındaki bölgelere yayılarak yayılır.


• Lenfatik sistem: Kanser lenf damarları yoluyla vücudun diğer bölgelerine yayılır.


• Kan: Kanser kan damarlarından vücudun diğer bölgelerine yayılır.

Şekil 1: Akciğer Kanserinde Evreleme

Kanserin vücudun başka bir bölgesine yayılmasına metastaz denir. Kanser hücreleri, başladıkları yerden (birincil tümör) ayrılır ve lenf sistemi veya kandan vasıtasıyla yayılır.

Kanserin akciğerler içinde mi yoksa vücudun diğer bölümlerine yayıldığını tespit eden sürece evreleme denir. Evreleme sürecinden toplanan bilgiler hastalığın evresini belirler. Tedaviyi planlamak için hastalığın evresini bilmek önemlidir.

Küçük hücreli dışı akciğer kanseri evreleri aşağıda belirtilmiştir.

• Evre I: Tümör sadece akciğerdedir ve henüz lenf bezlerine yayılmamıştır.


• Evre II: Kanser en yakın lenf bezlerine veya sadece göğüs duvarına yayılmıştır. Yayıldığı gölgelere göre II A ve II B olarak alt gruplara ayrılır.


• Evre III: Kanser her iki akciğer arasında, kalbin de yer aldığı boşluğa veya buradaki lenf bezlerine yayılmıştır. Yayıldığı bölgelere göre III A, III B ve III C olarak da alt gruplara ayrılır.


• Evre IV: Kanser, beyin, karaciğer, adrenal bez, böbrek, kemik gibi akciğerin yakınında olmayan bir organ veya bir lenf düğümüne yayılmıştır. Yayıldığı bölgelere göre IV A ve IV B olarak da alt gruplara ayrılır.

Küçük hücreli dışı akciğer kanserini teşhis etmek için kullanılan testlerin bazıları da hastalığın evresini belirmek için kullanılır. Genel testler dışında evre tespiti kullanılan yöntemler aşağıda belirtilmiştir.

• PET taraması (pozitron emisyon tomografi taraması): Vücuttaki kötü huylu (malign) tümör hücrelerini bulma yöntemidir. Damar içine az miktarda radyoaktif glikoz (şeker) enjekte edilir. PET tarayıcı vücut etrafında döner ve vücutta glikozun nerede kullanıldığını gösterir. Kötü huylu tümör hücreleri daha fazla aktif oldukları ve normal hücrelere göre daha fazla glikoz aldıkları için görüntüde daha parlak görünür.


• Kemik taraması: Kemikte kanser hücreleri gibi hızla bölünen hücrelerin olup olmadığını kontrol etmek için bir yöntemdir. Damar içine çok az miktarda radyoaktif madde enjekte edilir ve kan dolaşımı ile vücut içerisinde ilerler. Radyoaktif madde, kemiklerde kanser ile birlikte toplanır ve bir tarayıcı tarafından tespit edilir.


• Solunum fonksiyon testi (PFT): Akciğerlerin çalışma durumunu görmek için yapılan bir testtir. Akciğerlerin ne kadar hava alabildiğini ve havanın akciğerlere ne hızla girip çıktığını ölçer. Ayrıca, ne kadar oksijen kullanıldığını ve solunum sırasında ne kadar karbondioksit verildiğini ölçer. Bu test akciğer fonksiyon testi olarak da adlandırılır.


• Kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi: Kemik iliği, kan ve küçük bir kemik parçasının, kalça kemiği veya göğüs kemiğinden alınarak mikroskop altında incelemesi işlemidir.