Melanom tanısı konulduktan sonra, kanserin yayılıp yayılmadığını ve yayıldıysa ne kadar uzağa yayıldığı tespit edilir. Bu işleme evreleme denir. Bir kanserin evresi, vücutta kanserin ne kadar yayıldığını belirtir. Ayrıca, melaonumun ciddiyetini ve buna göre en iyi tedavinin belirlenmesine yardımcı olur.
En erken evre melanom evre 0 olarak belirtilir (in situ melanom) ve melanomda evreler 0 ila IV (4) arasında değişir. Evreye ait sayı ne kadar düşükse, kanser o kadar az yayılmış demektir. Her hastanın melanom deneyimi farklı olmasına rağmen, benzer evrelere sahip hastalarda benzer bir görünüm vardır ve genellikle aynı şekilde tedavi edilir.
Evre nasıl belirlenir?
Melanom için en sık kullanılan evreleme, 3 temel bilgiye dayanan TNM sistemidir:
Primer tümörün (T) kapsamı: Kanserin ciltteki derinliği ve ülserleşme (yara) durumunu gösterir.
Yakındaki lenf düğümlerine yayılma (N): Melanom cilt kanserinin yakındaki lenf düğümlerine yayılımını gösterir.
Uzak bölgelere yayılma (metastaz) (M): Melanom cilt kanserinin uzak lenf düğümlerine veya uzak organlara yayılımını gösterir. Melanom vücudun hemen hemen her yerine yayılabilir, ancak en yaygın yayılma yerleri akciğerler, karaciğer, beyin, kemikler ve vücudun diğer bölgelerindeki deri veya lenf nodlarıdır.
Aşağıda tabloda, cerrahi operasyon sonrasında alınan dokunun patolojik incelemesi sonrasında ki patolojik evrelendirme gösterilmektedir. Ameliyatın hemen ya da hiç mümkün olamadığı vakalarda kanser evresi yerine klinik görünüme göre evrelendirme yapılır. Klinik evrelendirme, fiziksel muayene, biyopsi ve görüntüleme testlerinin sonuçlarına dayandırılır. Klinik evre, tedaviyi planlamaya yardımcı olmak için de kullanılır. Melanom, klinik evre tahminlerinden daha uzağa yayılmış ise klinik görünüm doğru evrelendirme için yetersiz kalabilir.
|
Evre |
Melanom Evreleri |
|
0 |
Kanser, en dıştaki cilt tabakası olan epidermis ile sınırlıdır. Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya vücudun uzak bölgelerine (M0) yayılmamıştır. Bu evre melanom in situ olarak da bilinir. |
|
I
|
Tümör 2 mm'den daha incedir ve ülsere (yara) olabilir veya olmayabilir. Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya vücudun uzak bölgelerine (M0) yayılmamıştır. |
|
II |
Tümör 4 mm'den (T4) kalın olabilir. Ülsere olabilir veya olmayabilir. Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya vücudun uzak bölgelerine (M0) yayılmamıştır. |
|
IIIA |
Tümörün kalınlığı 2 mm'den daha incedir ve ülsere olabilir veya olmayabilir. Kanser yakındaki en fazla 3 lenf noduna yayılmıştır, ancak o kadar küçüktür ki sadece mikroskop altında görülebilir. Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır. |
|
IIIB
|
Primer tümörün belirtisi yoktur Ayrıca:
Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır (M0). VEYA Tümör 4 mm'den daha kalın değildir ve ülsere olabilir veya olmayabilir Ayrıca:
Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır. |
|
IIIC |
Primer tümörün belirtisi yoktur. Ayrıca:
Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır (M0). VEYA Tümör 4 mm'den daha kalın değildir ve ülsere olabilir veya olmayabilir. Ayrıca:
Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır (M0). VEYA Tümör 2 mm'den fazla fakat 4 mm'den daha kalın değil ve ülserli VEYA 4 mm'den kalın ama ülserli değil. Ayrıca:
Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır. VEYA Tümör 4 mm'den kalın ve ülsere olmuşsa Ayrıca:
Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır. |
|
IIID |
Tümör 4 mm'den kalın ve ülsere olmuş Ayrıca:
VEYA Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır (M0). |
|
IV |
Tümör herhangi bir kalınlıkta olabilir ve ülsere olabilir veya olmayabilir. Kanser yakındaki lenf düğümlerine yayılmış olabilir veya olmayabilir. Uzak lenf düğümlerine veya akciğer, karaciğer veya beyin gibi organlara yayılmıştır. |
