Yumurtalık kanseri tanısı sonrasında kanserin yayılıp yayılmadığını, yayıldıysa ne kadar uzağa yayıldığını tespit etmeye yönelik evreleme süreci yürütülecektir. Kanserin evresi vücutta ne kadar kanser olduğunu tanımlar ve kanserin ne kadar ciddi olduğunu ve en iyi nasıl tedavi edileceğini belirlemeye yardımcı olur.
Yumurtalık kanseri evreleri I (1) ile IV (4) arasında değişir. Evre (sayı) ne kadar küçük ise kanser o kadar az yayılmış, ne kadar büyük ise kanserin daha fazla yayılmış olduğu anlaşılır. Her hastanın kanser deneyimi kendisine özgü olsa da benzer evrelere sahip kanserler benzer bir görünüme sahip olma eğilimindedir ve sıklıkla aynı şekilde tedavi edilir.
Şekil 1: Yumurtalık Over Kanseri Evreleme
Yumurtalık kanseri ameliyatında tanı ve evreleme için doku örnekleri alınır ve örnekler patoloji laboratuvarlarında incelenir.
Yumurtalık kanserinin evrelemesinde FIGO (Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Federasyonu) sistemi ve AJCC (Amerikan Kanser Ortak Komitesi) sistemi kullanılmaktadır ve her iki sistem de kanseri evrelemek için tümörün boyutu, lenf düğümlerine ve uzak bölgelere yayılımını dikkate alan TNM evreleme sistemini kullanmaktadır.
T, N ve M'den sonraki sayılar ve harfler bu faktörlerin her biri hakkında daha fazla ayrıntı sağlar. Daha yüksek sayılar kanserin daha ilerlemiş olduğu anlamına gelir. Bir kişinin T, N ve M grupları belirlendikten sonra hastalığın genel evresini belirlemek için evre gruplaması adı verilen bir süreçte birleştirilir.
Aşağıdaki tabloda en yeni evreleme sistemi olan ve patolojik evreyi (cerrahi evre olarak da bilinir) kullanılan AJCC sistemi açıklanmıştır. Ameliyat sırasında çıkarılan dokunun incelenmesiyle belirlenir. Eğer ameliyat hemen mümkün değilse ameliyattan önce yapılan fizik muayene, biyopsi ve görüntüleme testlerinin sonucuna dayanan klinik evreleme yapılır.
|
AJCC Evre |
Evre Grupları |
Açıklama |
|
I |
T1 N0 M0 |
Kanser yalnızca yumurtalıkta (veya yumurtalıklarda) veya fallop tüplerinde (T1) bulunur. Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya uzak bölgelere (M0) yayılmamıştır. |
|
IA |
T1a N0 M0 |
Kanser tek yumurtalıkta ve tümör yumurtalığın iç kısmında sınırlı; veya kanser bir fallop tüpündedir ve yalnızca fallop tüpünün içindedir. Yumurtalık veya fallop tüpünün dış yüzeylerinde kanser yoktur. Karın ve pelvis sıvısında (asit) (T1a) kanser hücresi bulunmaz. Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya uzak bölgelere (M0) yayılmamıştır. |
|
IB |
T1b N0 M0 |
Kanser her iki yumurtalık veya fallop tüpündedir ancak dış yüzeylerine yayılmamıştır. Karın ve pelvis sıvısında (asit) kanser hücresi bulunmaz (T1b).
Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya uzak bölgelere (M0) yayılmamıştır. |
|
IC |
T1c N0 M0 |
Kanser bir veya her iki yumurtalıkta veya fallop tüpündeyse ve aşağıdakilerden herhangi biri mevcutsa:
Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya uzak bölgelere (M0) yayılmamıştır. |
|
II
|
T2 N0 M0 |
Kanser bir veya her iki yumurtalıkta veya fallop tüpündedir ve pelvis içindeki diğer organlara (rahim, mesane, sigmoid kolon veya rektum gibi) yayılmıştır veya primer periton kanseri (T2) vardır.
Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya uzak bölgelere (M0) yayılmamıştır. |
|
IIA |
T2a N0 M0 |
Kanser rahimee (uterus) veya fallop tüplerine veya yumurtalıklara yayılmıştır (T2a).
Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya uzak bölgelere (M0) yayılmamıştır. |
|
IIB |
T2b N0 M0 |
Kanser mesane, sigmoid kolon veya rektum (T2b) gibi yakındaki diğer pelvik organların dış yüzeyine ulaşmıştır veya bu organlara doğru büyümüştür.
Yakındaki lenf düğümlerine (N0) veya uzak bölgelere (M0) yayılmamıştır. |
|
IIIA1 |
T1 ya da T2 N1 M0 |
Kanser bir veya her iki yumurtalıkta (over) veya fallop tüplerindedir veya primer periton kanseri vardır (T1) ve pelvisteki yakın organlara doğru yayılmış veya büyümüş olabilir (T2).
Sadece retroperitoneal (pelvik ve/veya para-aortik) lenf düğümlerine yayılmıştır (N1)
Uzak bölgelere yayılmamıştır (M0). |
|
IIIA2 |
T3a N0 ya da N1 M0 |
Kanser bir veya her iki yumurtalıkta (over) veya fallop tüplerindedir veya primer periton kanseri vardır ve pelvis dışındaki organlara doğru yayılmış veya büyümüştür. Ameliyat sırasında karın içinde (pelvis dışında) çıplak gözle kanser görülmez, ancak patolojide incelendiğinde karın zarında küçük kitleler bulunur (T3a). Kanser retroperitoneal lenf düğümlerine yayılmış olabilir veya olmayabilir (N0 veya N1).
Uzak bölgelere yayılmamıştır (M0). |
|
IIIB |
T3b N0 ya da N1 M0 |
Bir veya her iki yumurtalıkta (over) veya fallop tüplerinde kanser vardır veya primer periton kanseri vardır ve pelvis dışındaki organlara doğru yayılmış veya büyümüştür. Kitle cerrahın görebileceği kadar büyüktür, ancak 2 cm'den daha büyük değildir. (T3b). Retroperitoneal lenf düğümlerine yayılmış olabilir veya olmayabilir (N0 veya N1). Karaciğer veya dalağın içine veya uzak bölgelere yayılmamıştır (M0). |
|
IIIC |
T3c N0 ya da N1 M0 |
Kanser bir veya her iki yumurtalıkta veya fallop tüplerindedir veya primer periton kanseri vardır ve pelvis dışındaki organlara yayılmış veya büyümüştür. Kitle 2 cm'den daha büyüktür ve karaciğer veya dalağın (T3c) dışında (kapsül) olabilir. Retroperitoneal lenf düğümlerine yayılmış olabilir veya olmayabilir (N0 veya N1).
Karaciğer veya dalağın içine veya uzak bölgelere yayılmamıştır (M0). |
|
IVA |
Herhangi bir T Herhangi bir N M1a |
Kanser hücreleri akciğerlerin etrafındaki sıvıda bulunur (malign plevral efüzyon olarak adlandırılır) ve bunun dışında karaciğer, dalak, bağırsak veya karın dışındaki lenf düğümleri gibi kanserin yayıldığı başka bir alan yoktur (M1a). |
|
IVB |
Herhangi bir T Herhangi bir N M1b |
Kanser dalağın veya karaciğerin içine, retroperitoneal lenf nodları dışındaki lenf nodlarına ve/veya akciğerler ve kemikler gibi periton boşluğu dışındaki diğer organlara veya dokulara yayılmıştır (M1b). |
